آزادیستان مملکتی ؛ گونئی آذربایجان میلّی حؤکومتی
(1920-جی ایل آوریل - سپتامبر)
بیرینجی دونیا ساواشینین دوغوردوغو تاریخی شراییطده، قوزئی آذربایجاندا اولدوغو کیمی، گونئی آذربایجاندا دا خالق اؤز میلّی دؤولتچیلیک عنعنهلرینین دیرچلیشی اوغروندا موباریزه یه قالخدی.
ساواش ایللرینده ایران اراضیسی، او جوملهدن اؤلکهنین قوزئی-باتیسینی احاطه ائدن گونئی آذربایجان تورپاقلاری دا خاریجی دؤولتلرین حربی عملیات مئیدانینا چئوریلمیشدی. ایران ایرتیجاسی و یادائللی ایشغالچیلارین آغالیغی خالقین اونسوز دا آغیر اولان وضعیتینی، اؤلکه داخیلینده کی ضیدیتلری سون حدّه چاتدیرمیشدی. روسیهده فوریه اینقیلابی نتیجهسینده تزار موطلقیتی دئوریلسه ده روس قوشونلاری هله ده گونئی آذربایجانی ایشغال آلتیندا ساخلاییردیلار. شاهلیق رژیمینه و خاریجی ایشغالچیلارا قارشی بوتون ایرانی احاطه ائدن خالق حرکاتی، آنایاسالی قورولوش و دموکراتیک دییشیکلیکلر اوغروندا موباریزه، چوخ چکمهدن، گونئی آذربایجاندا میلّی آزادلیق حرکاتی کاراکتری آلماغا باشلادی.
خیابانی حرکاتی و تبریزده میلّی حؤکومت، ایران تاریخچیلرینین گؤزو ایله
عینالله مدتلی
آمعا فلسفه اینستیتوتونون علمی ایشلر اوزره دیرکتور موعاوینی، تاریخ علملری دوکتورو، فؤوقالعاده و صلاحیتلی سفیر
1920-جی ایلین آوریل-سپتامبر آیلاریندا گونئی آذربایجاندا میلّی حؤکومتین یارادیلماسی ایله نتیجهلنن شیخ محمد خیابانی حرکاتینا دایر ایراندا اونلارلا ماراقلی تدقیقات اثرلری، کیتابلار، خاطیره لر، مقالهلر یازیلیب. هم سووئتلر دؤنمینده، هم ده 1991-جی ایلدن باشلانان موستقیللیک ایللرینده آذربایجان جومهوریتینده ده آذربایجان میلّی-دموکراتیک حرکاتلاری تاریخینده اهمیتلی یئر توتان خیابانی حرکاتی، تبریز عوصیانی و میلّی حؤکومتین فعالیتی گئنیش تدقیق ائدیلیب.